«Πες το με λόγια»

Μια φράση που χρησιμοποιούμε συχνά οι γονείς, όταν τα παιδιά μας εκνευρισμένα, φωνάζουν, χτυπούν, χοροπηδούν, γιατί δεν καταφέρνουν να επικοινωνήσουν λεκτικά και να επιτύχουν αυτό που θέλουν.

Για να χρησιμοποιήσουν, όμως, αυτά τα λόγια, πρέπει να έχουν τις λέξεις. Μαθαίνοντάς τους λοιπόν, κάποιες απλές φράσεις, τους δίνουμε τη δυνατότητα, μέσω της συνεχούς καθοδήγησής μας σε διάφορες κοινωνικές περιπτώσεις να τις αναγνωρίζουν και σιγά-σιγά να μπορούν να τις χρησιμοποιούν και από μόνα τους στη σωστή περίσταση.

«Θα είναι η σειρά μου, όταν τελειώσεις, έτσι;» Φαντάζομαι ότι δε σας μοιάζει με μαγική φράση…

Το να μοιράζονται και να περιμένουν τη σειρά τους, πράγμα που εμείς οι ενήλικες εκτιμούμε ιδιαίτερα, είναι μια αφηρημένη έννοια για τα παιδιά. Κυρίως αυτά της προσχολικής ηλικίας, ασπάζονται τη φιλοσοφία «Ό,τι είναι δικό μου είναι δικό μου και ό,τι είναι δικό σου, είναι δικό μου». Συνήθως, η δική μας αντίδραση σε μια τέτοια περίσταση, είναι να επιβάλλουμε την παραχώρηση. Τραβάμε το αντικείμενο της διαμάχης από τα χέρια τους, προσπαθούμε να τα ξεγελάσουμε για να κατέβουν από το αυτοκινητάκι, βάζουμε χρονόμετρα σε μια προσπάθεια να επαναφέρουμε την τάξη.

Αυτή η προσέγγιση όμως, «κλέβει» από τα παιδιά την δυνατότητα ανάπτυξης κριτικής σκέψης στην επίλυση προβλημάτων και ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων. Σε εμάς, αρέσει η ηρεμία και η τάξη, αλλά τα παιδιά χρειάζονται μια ικανοποιητική, αλλά στα μέτρα τους, διαμάχη ή ένα μικρό χάος για να εξασκηθούν στις κοινωνικές τους δεξιότητες. Όταν λοιπόν καθοδηγούμε το παιδί στο πώς να χρησιμοποιεί την φράση «Θα είναι η σειρά μου όταν τελειώσεις, έτσι;», του δίνουμε μερικά πολύ σημαντικά εργαλεία, τα οποία θα διευκολύνουν την διαδικασία για όλα τα εμπλεκόμενα παιδιά.

1. Θέλω κι εγώ τη σειρά μου. Αυτό δίνει δύναμη στο παιδί που το ζητάει. Βοηθάει το παιδί να καταλάβει ότι είναι καλό να επικοινωνεί τις ανάγκες και τα θέλω του και ότι μπορεί και πρέπει να το κάνει αυτό με ξεκάθαρο και πολιτισμένο τρόπο.

2. Θα τελειώσεις κάποια στιγμή. Το μαγικό συστατικό αυτής της φράσης είναι το «όταν τελειώσεις». Δίνει, στο παιδί που κατέχει το αντικείμενο να καταλάβει ότι κανένας δεν προσπαθεί να του το πάρει, ή να του επιβάλλει να το μοιραστεί. Τους δίνει μια αίσθηση ελέγχου, η οποία σχεδόν πάντα χαλαρώνει το πείσμα του παιδιού και παραχωρεί τη σειρά του. Χωρίς αυτές τις δύο λέξεις τα παιδιά ακούν μόνο ότι θα χάσουν κάτι, ότι κάποιος θα τους στερήσει κάτι.

Πολλές φορές έχω βρεθεί μπροστά σε τέτοιες διαμάχες και μετά την χρήση αυτής της φράσης το παιδί που κατείχε το αντικείμενο το έδωσε μέσα σε λίγα λεπτά ή και δευτερόλεπτα. Άρα η μάχη δεν γίνονταν πραγματικά για το αντικείμενο, αλλά για την εξουσία.

Τι γίνεται εάν τελικά το παιδί, δεν το δώσει τόσο γρήγορα; Σε αυτή την περίπτωση βοηθήστε τα παιδιά λέγοντας «Εντάξει Γιώργο, όταν τελειώσεις, βρες την Μαρία και σιγουρέψου ότι θα είναι η επόμενη στη σειρά».

Και αν ακούσετε ατάκες όπως «Δεν θα τελειώσω ΠΟΤΕ!»…Υπάρχουν διάφορες επιλογές, ανάλογα με την προσωπικότητα των παιδιών που εμπλέκονται. Μιλήστε απλά και χαλαρά, «Υπάρχουν τόσο ευχάριστα πράγματα να κάνει κάποιος, αμφιβάλλω ότι θα συνεχίζεις να παίζεις με αυτό για πάντα!!! Άρα, όταν αποφασίσεις ότι βαρέθηκες, φρόντισε να το πεις στη Μαρία, για να παίξει και αυτή με τη σειρά της».

Σε άλλες περιπτώσεις μπορείτε να προτείνετε το χρονόμετρο. Κανονίστε πόση ώρα θα χρειαστεί ακόμη (μια λογική ώρα βέβαια, όχι σε δυο ημέρες), δώστε το χρονόμετρο σε ένα από τα παιδιά και δείτε πώς θα εξελιχθεί. Μετά από αρκετή εξάσκηση, μπορεί και να ξεφορτωθείτε τον ρόλο του διαιτητή!

Πηγή: Amanda Morgan

Μετάφραση – Επιμέλεια: Γεωργία Γεωργιάδου